Aktuariusz to zawód ściśle związany z branżą ubezpieczeniową i finansową. W każdej firmie, która działa na tych polach, potrzebni są nie tylko specjaliści w dziedzinie matematyki, czy statystyki, ale również eksperci w zakresie szacowania ryzyka. Właśnie to należy do głównych zadań aktuariusza. Jednak kim dokładnie jest, ile zarabia i czym jeszcze zajmuje się specjalista wykonujący ten zawód? Jeżeli chcesz się tego dowiedzieć koniecznie przeczytaj dzisiejszy artykuł!
Kim jest aktuariusz?
Według słownikowej definicji, aktuariusz to specjalista zajmujący się obliczaniem ryzyka oraz wartości projektów finansowych. W tym celu wykorzystuje on różne metody analiz matematycznych, chociażby takie jak rachunek prawdopodobieństwa. Oprócz tego, aktuariusz musi również biegle prognozować i potrafić posługiwać się danymi statystycznymi, które są mu niezwykle pomocne przy szacowaniu ryzyka.
Zawód ten, według polskiego prawa, jest związany tylko i wyłącznie z branżą ubezpieczeniową, gdyż wszystkie regulacje, które go dotyczą, odnoszą się do tej konkretnej dziedziny. Jednak nie znaczy to, że aktuariusz nie może pracować w firmach zajmujących się czym innym. W rzeczywistości, specjaliści zajmujący się obliczaniem ryzyka znajdują zatrudnienie również w szeroko rozumianej branży finansowej.
Wspominając o regulacjach dotyczących tego zawodu, warto nadmienić też, że aby móc pracować jako aktuariusz należy być wpisanym do specjalnego rejestru prowadzonego przez Komisje Nadzoru Finansowego. W myśl polskich przepisów, aby zakład ubezpieczeniowy mógł funkcjonować, musi on zatrudniać co najmniej jednego aktuariusza, który jest wpisany do wcześniej wspomnianego rejestru.
Warto wspomnieć również, że zawód aktuariusza jest powszechnie uważany za zawód zaufania publicznego. Jest też on w pewny sensie elitarny, gdyż aktualnie, do rejestru aktuariuszy są wpisane zaledwie 432 osoby wykonujące ten zawód. (spis aktuariusz dostępny jest na stronie internetowej KNF)
Czym zajmuje się aktuariusz?
Według tego co określa ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej aktuariusz wykonuje czynności w zakresie matematyki ubezpieczeniowej, finansowej i statystyki. Oprócz tego jego praca jest też oparta o określanie prawdopodobieństwa, które sprawdza się przy obliczaniu ryzyka wystąpienia zdarzeń losowych. Natomiast do głównych obowiązków aktuariusza zaliczamy:
- Analizę i obliczanie ryzyka ubezpieczeniowo-finansowego;
- Przeprowadzanie analiz statystycznych;
- Obliczanie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych i ustalanie ich metod tworzenia;
- Taryfikację składek;
- Tworzenie wycen wartości firmy;
- Wycenianie produktów ubezpieczeniowych;
- Tworzenie prognoz finansowych;
- Obliczanie marginesu wypłacalności;
- Przygotowywanie rocznych raportów dotyczących stanu portfela ubezpieczeniowego;
- Modelowanie szkodowości i zachować ubezpieczonych.
Lista obowiązków aktuariuszy jest dosyć długa i może sprawiać wrażenie, że jest to wymagający zawód. Jednakże większość zakładów ubezpieczeń, pomimo małej dostępności specjalistów w zakresie szacowania ryzyka na rynku pracy, zatrudnia więcej niż jednego z nich. W związku z czym rzadko zdarza się, żeby aktuariusz pracował w pojedynkę. Firmy ubezpieczeniowe i finansowe zazwyczaj tworzą zespoły, w których znajduje się kilku specjalistów z tej dziedziny, którzy wspólnie wywiązują się ze swoich licznych obowiązków. Często wspierani są oni również przez inne osoby zajmujące się analizą i przetwarzaniem danych.
Jak zostać aktuariuszem?
Jak już wcześniej wspominaliśmy, zawód aktuariusza ma status zawodu zaufania publicznego, w związku z czym jest objęty wieloma regulacjami, które znajdują się w ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Określają one między innymi wymagania, które należy spełnić aby zacząć prace jako aktuariusz, czyli:
- Ukończenie studiów wyższych;
- Odbycie minimum rocznego stażu w zawodzie;
- Posiadanie zaświadczenia o niekaralności dotyczące przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów oraz obrotowi gospodarczemu;
- Posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych;
- Korzystanie w pełni z praw publicznych;
- Zdanie egzaminu aktuarialnego.
Ustawodawca w wyżej wymienionych wymaganiach zawarł konieczność posiadania wykształcenia wyższego, jednak nie określił wprost jakie konkretnie studia powinni ukończyć kandydaci na aktuariuszy. Natomiast zdecydowanie najważniejszym warunkiem, który należy spełnić, aby móc zostać wpisanym do rejestru aktuariuszy jest zdanie specjalnych egzaminów.
Egzamin aktuarialny
Uzyskanie pozytywnego wyniku z egzaminu aktuarialnego jest bez dwóch zdań, najtrudniejszym i najważniejszym wymogiem, który należy spełnić aby zostać pełnoprawnym aktuariuszem wpisanym do rejestru. Jest on przeprowadzany przez specjalnie powołaną Komisję Egzaminacyjną, której skład ustala minister właściwy ds. instytucji finansowych. Cały egzamin jest dosyć obszerny, gdyż składa się z aż dziewięciu sesji egzaminacyjnych z zakresu:
- Matematyki finansowej;
- Matematyki ubezpieczeń na życie;
- Rachunkowości i sprawozdawczości finansowej w zakładzie ubezpieczeń;
- Pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych;
- Prawdopodobieństwa i statystyki;
- Zarządzania ryzykiem zakładu ubezpieczeń;
- Prawa ubezpieczeniowego i podatkowego;
- Ekonomii;
- Modelowania.
Oczywistym warunkiem możliwości przystąpienia do tego wieloetapowego egzaminu jest złożenie wniosku oraz uiszczenie opłaty egzaminacyjnej.
Egzamin aktuarialny to zdecydowanie ogromne wyzwanie dla każdego kto planuje w przyszłości wykonywać ten elitarny zawód. Jednak czy istnieje możliwość ominięcia tego wymagania? Oczywiście, że tak. Nie jest to łatwe i tak samo jak w przypadku nauki do egzaminu wiąże się z ciężką pracą. Mianowicie, egzamin aktuarialny można ominąć w dwóch przypadkach:
- W ciągu trzech lat przed złożeniem wniosku o wpis do rejestru ukończyć w kraju lub za granicą studia wyższe, których zakres kształcenia jest równorzędny z zakresem egzaminu aktuarialnego, a potwierdzeniem ukończenia studiów był egzamin przeprowadzony w formie pisemnej;
- Posiadanie pozytywnej opinii aktuariusza pod kierunkiem, którego kandydat odbywał praktyki.
Droga do zdania egzaminu aktuarialnego oraz do spełnienia wszystkich innych warunków jest zazwyczaj długa i pracochłonna. Jednak w tym przypadku zaangażowanie popłaca, gdyż uzyskanie licencji aktuariusza świadczy o dołączeniu do elitarnego i nielicznego grona osób wykonujących ten zawód. Oprócz tego, bez dwóch zdań, ciężkie lata pracy mogą wynagrodzić wysokie zarobki, o których więcej opowiemy w następnym akapicie.
Ile zarabia aktuariusz?
Tak jak w każdym zawodzie, wysokość miesięcznego wynagrodzenia aktuariuszy jest dosyć zróżnicowana. Jednak warto zauważyć, że w porównaniu do innych profesji, pensje specjalistów w zakresie szacowania ryzyka są na stosunkowo podobnym i w miarę wysokim poziomie. Różnice w pensji poszczególnych aktuariuszy są oczywiście zależne od wielu czynników, a najważniejsze z nich to:
- Doświadczenie zawodowe;
- Miejsce zatrudnienia;
- Stanowisko pracy (np. główny aktuariusz w firmie).
W związku z tym, że aktuariuszy na rynku pracy jest naprawdę niewiele, łatwo podzielić ich na grupy, dzięki czemu dokładniej można przedstawić ich zarobki. Mediana płac wśród aktuariuszy, którzy dopiero co uzyskali licencję oraz wpis do rejestru, wynosi 8 420 zł brutto, natomiast wśród doświadczonych już specjalistów, zajmujących wyższe stanowiska (np. główny aktuariusz w banku) mediana płac wynosi 11 440 zł brutto.
Wymagania pracodawców
Konkurencja na rynku pracy, wśród aktuariuszy, nie jest zbyt duża. Oczywiście związane jest to z wieloma warunkami, które należy spełnić, aby móc wykonywać ten zawód. Pomimo tego, wymagania pracodawców wobec potencjalnych kandydatów na stanowisko specjalisty od szacowania ryzyka, są nadal wysokie.
Oprócz oczywistych kwestii, bez których, nawet według prawa, nie można podjąć się tej pracy, czyli zdanego egzaminu aktuarialnego, pracodawcy na stanowisko aktuariusza poszukują ludzi, którzy:
- Posiadają doskonałe umiejętności analityczne i matematyczne;
- Mogą pochwalić się wiedzą na temat wszystkich produktów ubezpieczeniowych;
- Perfekcyjnie posługują się rachunkiem prawdopodobieństwa;
- Potrafią szczegółowo interpretować rozbudowane dane statystyczne;
- Posiadają umiejętności modelowania matematycznego;
- Są biegli w zakresie informatyki i obsługi baz danych;
- Rozumieją makro- i mikroekonomię.
Oprócz wyżej wymienionych umiejętności, które raczej zawdzięczamy ciężkiej i skrupulatnej nauce, do kluczowych zalet potencjalnego aktuariusza warto zaliczyć również punktualność i pracowitość. Oczywiście, są to cechy każdego dobrego pracownika, jednak w tym konkretnym zawodzie są one niezwykle cenne. Tak samo jak znajomość języków obcych, nie tylko angielskiego oraz posiadanie wiedzy biznesowej i psychologicznej, która to umożliwia zarządzanie ryzykiem w sposób kompletny i w pełni skuteczny.
Podsumowanie
Aktuariusz to nie bez powodu zawód określany jako elitarny. Mała liczba wykwalifikowanych specjalistów pracujących w tej niszy oraz fakt bycia zawodem zaufania publicznego, to oczywiste powody, przez które profesja ta jest powszechnie szanowana w branży finansowej i ubezpieczeniowej. Jednak, eksperci zajmujący się głównie szacowaniem ryzyka zasługują na duże uznanie również za swoją wytrwałość w dążeniu do celu.
Długa i ciężka droga, którą należy pokonać aby zostać wpisanym do rejestru aktuariuszy może na pierwszy rzut oka odrzucać. Naprawdę duża liczba koniecznych do spełnienia warunków oraz obowiązkowy egzamin to dla wielu osób przeszkody nie do przejścia. Jednak zawód taki jak ten wymaga systematyczności i wytrwałości, dlatego też ścieżka ta jest swego rodzaju weryfikacją. Każdy kandydat, który zdoła ją pokonać ma zadatki na świetnego fachowca. Aktuariusza, który bez większych problemów sprosta swoim licznym obowiązkom i osiągnie sukces zawodowy – spełnienie, którego częścią będzie również adekwatne do wysiłku wynagrodzenie.
FAQ
Ile zarabia aktuariusz?
W związku z tym, że aktuariuszy na rynku pracy jest naprawdę niewiele, łatwo podzielić ich na grupy, dzięki czemu dokładniej można przedstawić ich zarobki. Mediana płac wśród aktuariuszy, którzy dopiero co uzyskali licencję oraz wpis do rejestru, wynosi 8 420 zł brutto, natomiast wśród doświadczonych już specjalistów, zajmujących wyższe stanowiska (np. główny aktuariusz w banku) mediana płac wynosi 11 440 zł brutto.
Jakie są wymagania pracodawców wobec kandydatów na stanowisko aktuariusza?
Oprócz oczywistych kwestii, bez których, nawet według prawa, nie można podjąć się tej pracy, czyli zdanego egzaminu aktuarialnego, pracodawcy na stanowisko aktuariusza poszukują ludzi, którzy: posiadają umiejętności analityczne i matematyczne, mają dużą wiedzę na temat wszystkich produktów ubezpieczeniowych, posługują się rachunkiem prawdopodobieństwa, potrafią interpretować dane statystyczne oraz są biegli w zakresie modelowania matematycznego, informatyki, baz danych, makro- i mikroekonomii.
W jaki sposób można ominąć egzamin aktuarialny?
Bardzo rzadko zdarza się, żeby ktoś został aktuariuszem bez zdania egzaminu aktuarialnego. Jednak zgodnie z przepisami istnieją dwa przypadki, w których kandydat może zostać zwolniony z tego obowiązku, mianowicie: ukończenie w kraju lub za granicą studiów wyższych, których zakres kształcenia jest równorzędny z zakresem egzaminu aktuarialnego lub posiadanie pozytywnej opinii aktuariusza pod kierunkiem, którego odbywał praktyki.
Przeczytaj koniecznie:
