Od kwietnia 2023 r. o urlop ojcowski zawnioskujesz także online, jednak skorzystać z niego możesz w krótszym niż dotychczas terminie. Jakie zmiany w urlopie ojcowskim weszły w życie w tym roku? Kto, kiedy i jak może skorzystać? Ile wynosi urlop ojcowski 2023 i jak złożyć wniosek?
Urlop ojcowski 2023- zmiany od kwietnia
W ramach wdrożonych zmian w Kodeksie pracy od 26 kwietnia 2023 roku obowiązują w Polsce nowe przepisy regulujące kwestię urlopu ojcowskiego. Czas jego trwania nie uległ zmianie, ale okres, w którym możesz skorzystać z dni wolnych dla dziecka, skrócił się aż o połowę. Zmiany dotyczą także sposobu wnioskowania o urlop oraz regulują cel wykorzystania dni wolnych.
Sprawdź także: Urlop z powodu działania siły wyższej. Kto może skorzystać i ile wynosi?
Co to jest urlop ojcowski?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, urlop ojcowski jest wyłącznym i samodzielnym prawem ojca, które umożliwia Ci skorzystanie z płatnych dni wolnych od pracy w celu opieki nad dzieckiem. Co istotne, urlop przysługuje ojcu dziecka bez względu na uprawnienia matki do urlopu macierzyńskiego. Z urlopu ojcowskiego skorzystasz również, jeśli matka dziecka nie jest pracownicą, czyli nie posiada prawa do urlopu macierzyńskiego.
Tato, pamiętaj! Urlop ojcowski przysługuje Ci bez względu na urlop macierzyński matki dziecka. Pracodawca nie ma prawa odmówienia Ci urlopu ojcowskiego – o ile spełniasz ustawowe wymagania, o których poniżej.
Kto może skorzystać z urlopu ojcowskiego?
Z urlopu ojcowskiego skorzystać może ojciec dziecka wykonujący pracę na podstawie:
- umowy o pracę
- powołania,
- wyboru
- mianowania
- spółdzielczej umowy o pracę
Co ważne, urlop ojcowski przysługuje nie tylko ojcu biologicznemu, ale także mężczyźnie, który dziecko przysposobił / adoptował.
Ile urlopu ojcowskiego w 2023?
Bez względu na wprowadzone w tym roku zmiany w Kodeksie pracy, (także w urlopie ojcowskim) urlop ojcowski wynosi 14 dni kalendarzowych (10 dni pracujących). Co istotne, nie musi być wykorzystany jednorazowo. Okres ten możesz bowiem podzielić na 2 części i skorzystać z niego np. dwa razy po 7 dni.
Do kiedy można skorzystać z urlopu ojcowskiego?
Od 26 kwietnia 2023 roku okres umożliwiający skorzystanie z urlopu ojcowskiego wynosi 12 miesięcy od:
- dnia narodzin dziecka;
- dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka, jednak nie później, niż do osiągnięcia przez dziecko wieku lat 14.
WAŻNE! Nowe przepisy skracające okres umożliwiający skorzystania z urlopu przez ojca dziecka dotyczą wyłącznie tych ojców, którzy wychowywanie dzieci rozpoczęli po wejściu w życie nowych przepisów. Jeśli zostałeś ojcem przed 26 kwietnia 2023 roku, czas na skorzystanie z urlopu ojcowskiego wynosi 24 miesiące od:
- dnia narodzin dziecka;
- dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka, jednak nie później, niż do osiągnięcia przez dziecko wieku lat 14.
Wniosek o urlop ojcowski 2023
Wprowadzone w 2023 roku zmiany w przepisach dotyczą również możliwości wnioskowania o urlop dla ojca wychowującego dziecko. Od 26 kwietnia br. wniosek o urlop tacierzyński złożysz zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej (wzór wniosku o urlop ojcowski bez problemu znajdziesz w sieci). Dotychczas obowiązywała wyłącznie forma papierowa.
Wypełniony wniosek o urlop ojcowski musisz złożyć nie później niż na 7 dni przed zamiarem skorzystania z urlopu. Pracodawca nie może odmówić Ci jego udzielenia.
Zasiłek macierzyński dla ojca
Wdrożone w tym roku zmiany w urlopie ojcowskim nie objęły wysokości świadczeń, które przysługują Ci w ramach skorzystania z urlopu. Oznacza to, że wysokość świadczenia pozostaje niezmienna i wynosi 100 procent podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego.
Korzystając z urlopu ojcowskiego, masz prawo do zasiłku macierzyńskiego w wysokości 100 procent podstawy wymiaru świadczenia. Jak raportował w 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, tylko na przestrzeni pierwszych 5 miesięcy 2021 roku, zasiłek macierzyński pobrało ponad 65 tys. mężczyzn.
Aby otrzymać zasiłek macierzyński w ramach urlopu ojcowskiego, musisz złożyć w ZUS odpowiednie dokumenty. Aktualnie są to:
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub postanowienie sądu o przysposobieniu dziecka;
- potwierdzenie udzielenia urlopu ojcowskiego (może to być złożony pracodawcy wniosek);
- oświadczenie o niepobieraniu zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego.
Wniosek o zasiłek macierzyński za czas przebywania na urlopie ojcowskim złożysz za pośrednictwem PUE ZUS.
Powrót do pracy
W czasie trwania urlopu ojcowskiego pracodawca nie może wypowiedzieć Ci umowy lub rozwiązać stosunku pracy. Po zakończeniu urlopu masz prawo powrotu do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeśli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przez Ciebie przed rozpoczęciem urlopu, bądź też na innym stanowisku odpowiadającym Twoim kwalifikacjom zawodowym z wynagrodzeniem w wysokości tej samej, co przed skorzystaniem z urlopu.
FAQ – Częste pytania
Poniżej znajdziesz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące urlopu ojcowskiego po zmianach, które weszły w życie w 2023 roku.
Czy trzeba korzystać z urlopu ojcowskiego?
Nie. Kodeks pracy nie narzuca obowiązku skorzystania z urlopu ojcowskiego. Pamiętaj jednak, że każda chwila spędzona z dzieckiem zacieśnia Wasze relacje. Warto wykorzystać możliwości, które daje prawo, tym bardziej że należy Ci się także zasiłek macierzyński.
Urlop ojcowski a urlop macierzyński
Z urlopu ojcowskiego możesz skorzystać bez względu na to, czy matce dziecka przysługuje urlop macierzyński. Jeśli matka dziecka nie pracuje, a tym samym nie nabyła prawa do urlopu macierzyńskiego, urlop ojcowski także Ci się należy.
Czy muszę wykorzystać pełny okres urlopu ojcowskiego?
Nie. Z urlopu ojcowskiego możesz skorzystać w częściach. Minimalny okres urlopu wynosi jednak nie mniej niż 7 dni (połowa przysługującego czasu). Jest to także minimalny okres, aby ZUS przyznał Ci zasiłek macierzyński.
Kto płaci za urlop ojcowski?
Dni wolne w ramach urlopu ojcowskiego pokrywane są przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w ramach ubezpieczenia chorobowego. Świadczenie jest zatem wypłacane przez ZUS.
